Lối sống hiện đại

4 bí kíp bảo vệ và chăm sóc gan khỏe mạnh

Ngày đăng:02/11/2022
Nguồn tin: clb100
Cập nhật1626
0
Gan được ví như “nhà máy vạn năng” trong cơ thể. Đảm nhận hơn 500 vai trò khác nhau và vì nằm ở cửa ngõ thường xuyên “đón nhận” các yếu tố độc hại từ hóa chất, ô nhiễm môi trường, thực phẩm bẩn, bia rượu, thuốc điều trị bệnh… nên gan rất dễ nhiễm độc. Vậy làm gì để có một lá gan khỏe mạnh? Cùng clb100 chia sẽ  những bí kíp bảo vệ và chăm sóc gan dưới đây.
Cấu trúc và vai trò của gan
Gan được cấu tạo bởi 60% là tế bào gan, 40% còn lại là tế bào nội mô, tế bào hình sao. Ở giữa các dãy tế bào gan là các mao mạch kiểu xoang gọi là xoang gan. Trong xoang gan có nhiều tế bào Kupffer - đại thực bào đầu tiên tiếp xúc và tiêu diệt các vi khuẩn, hồng cầu chết… tạo phản ứng miễn dịch và cũng là loại tế bào tham gia vào hầu hết cơ chế sinh bệnh ở gan.
 
Gan đảm nhiệm nhiều trọng trách và có khả năng làm việc bền bỉ vì gan hoạt động liên tục 24/24. Cứ mỗi 2 phút toàn bộ máu trong cơ thể lại di chuyển qua gan một lần để gan thực hiện nhiều vai trò quan trọng như: chống độc, giúp cơ thể chống lại các yếu tố độc hại như rượu bia, thực phẩm nhiễm độc, thuốc điều trị bệnh… bằng cách chuyển hóa, làm giảm độc tính, biến các chất độc thành không độc hoặc ít độc rồi thải ra ngoài qua hệ bài tiết. Ngoài ra, gan còn đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng khác như: vai trò tiêu hóa, chuyển hóa dinh dưỡng, vai trò dự trữ, miễn dịch bảo vệ cơ thể…
 
Cảnh báo các bệnh hiểm nghèo về gan
Theo các chuyên gia gan mật, các bệnh về gan ngày càng có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân gây bệnh bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trong đó ô nhiễm môi trường, bữa ăn thiếu sự cân bằng với lượng dư lipid (dầu, mỡ…)… thức ăn kém vệ sinh, thói quen sử dụng nhiều rượu, bia, cà phê, thuốc lá…, lao động quá sức, việc sử dụng các thuốc hay những công việc phải thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại đều là những yếu tố nguy cơ đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của lá gan,.
 
Khi bị tổn thương, gan không còn khả năng lọc và thải chất độc trong máu gây tích tụ các chất độc, giảm sức đề kháng của cơ thể, đồng thời sẽ kéo theo hệ quả ảnh hưởng đến một loạt các hoạt động sống trong cơ thể làm suy giảm chất lượng cuộc sống.
 
Nếu không biết cách bảo vệ, những căn bệnh mà gan sẽ mắc phải có thể kể đến: rối loạn chức năng gan, viêm gan, suy gan, gan nhiễm mỡ,...hay phức tạp và nguy hiểm chết người như xơ gan, ung thư gan….Điều đáng lưu ý, tổn thương gan và các bệnh về gan nhất là ung thư gan nguy hiểm, rất khó phát hiện ở giai đoạn sớm, diễn biến phức tạp. Cho nên việc điều trị cũng ít hiệu quả và tỷ lệ tử vong cao.
 
Theo thống kê, tại nước ta, ung thư gan là loại ung thư phổ biến đứng hàng thứ 4 ở cả hai giới. Ung thư gan chủ yếu xuất hiện ở người lớn tuổi, độ tuổi từ 50-60 là độ tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao. Thông thường nam giới có nguy cơ mắc phải cao gấp 7 đến 8 lần so với phụ nữ. Vì vậy, việc bảo vệ lá gan là vô cùng cấp thiết nhất là trong giai đoạn hiện nay.
 
Nên làm gì để có lá gan khỏe mạnh
Lá gan làm việc “quần quật” ngày đêm do đó để bảo vệ lá gan bạn cần xây dựng cho mình một lối sống khoa học bằng cách:
1. Chế độ ăn uống khoa học
Để tăng cường sức khỏe cho gan, thực đơn hàng ngày cần đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất chính là chất đạm, chất béo, đường bột, vitamin và khoáng chất. Lưu ý, nên hạn chế các loại thức ăn có hàm lượng calo cao, chất béo bão hòa, carbohydrate tinh chế như bánh mỳ trắng, gạo trắng… và đường. Nên ăn nhiều thực phẩm protein chất lượng cao và chất béo tốt cho gan (các chất béo không bão hòa đa như dầu thực vật, dầu cá, chất béo bão hòa đơn như quả bơ và các loại hạt). 
 
Đặc biệt, nên tăng cường nhiều thực phẩm có chứa các loại vitamin và khoáng chất (có nhiều trong các loại quả trái cây như: cam, quýt, nho, bơ, táo, bưởi…) - có vai trò như chất chống oxy hóa, giúp loại trừ gốc tự do, chuyển hóa chất béo, làm sạch gan và phòng ngừa bệnh gan. Ngoài ra, bạn cũng nên bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt. Lưu ý, nên tránh các loại thực phẩm không còn tươi hay chứa chất bảo quản, hóa chất, phẩm màu và các loại thức ăn hun khói, tái sống, các loại gia vị có tính nóng như ớt, hạt tiêu…
 
2. Đổ mồ hôi để thải độc
Cơ thể loại bỏ chất độc qua hai con đường, thứ nhất là bằng cách cải thiện chức năng gan, và thứ hai là thông qua tuyến mồ hôi. Vì vậy, việc tập thể dục không chỉ giúp tăng sản xuất glutathione mà còn đổ mồ hôi giúp thải độc. Bạn cũng có thể vận động như đi bộ, yoga 30 phút mỗi ngày hoặc tắm xông hơi để loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể.
 
3. Giảm stress
Stress/căng thẳng là kẻ thù tiềm ẩn của sức khỏe nói chung và gan nói riêng. Stress thường xuyên cùng với rối loạn giấc ngủ dẫn đến sự tưới máu ở gan, làm cho quá trình nuôi dưỡng tế bào gan bị gián đoạn và khiến chức năng lọc gan suy giảm. Với những người thường xuyên mệt mỏi trong thời gian dài có thể gặp phải các dấu hiệu tổn thương gan như đau hạ sườn phải, tức ngực, rối loạn tiêu hóa…
 
Do đó, để bảo vệ gan nên cố gắng giải tỏa những áp lực, căng thẳng trong công việc và cuộc sống hàng ngày bằng cách dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, đi du lịch, tập luyện thể dục thể thao…
 
4. Ngủ đủ giấc
Theo đồng hồ sinh học của cơ thể, khoảng thời gian từ 23h đến 1h sáng hôm sau là lúc gan làm việc tích cực nhất, gan thải độc và loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể đồng thời chuyển hóa các chất dinh dưỡng đi nuôi các tế bào trong cơ thể. Từ 1h đến 3h túi mật trong gan giúp cơ thể tiêu hóa chất béo, cholesterol trong thức ăn và máu. Nhưng nếu bạn thức khuya, gan dễ bị tổn hại do tăng sinh các phản ứng oxy hóa tại gan. Các phản ứng oxy hóa này sản sinh ra các chất trung gian độc hại sẽ làm tổn thương các tế bào gan và làm suy giảm vai trò của gan.
 
Bạn nên từ bỏ thói quen thức khuya tránh ảnh hưởng đến sức khỏe cả gan. Nên đi ngủ trước 22h để tạo được giấc ngủ sâu vào khoảng 23h đến 3h sáng để gan làm việc hiệu quả hơn.
 
Kiêng gì để khỏe gan?
Bên cạnh những biện pháp giúp bảo vệ, chăm sóc gan, bạn cũng nên chú ý hạn chế những việc làm sau để tránh làm tổn hại đến gan:
 1. Hạn chế rượu bia, thuốc lá
Rượu bia, thuốc lá được xem là kẻ thủ số 1 của gan. Chất cồn trong rượu bia làm kích hoạt tế bào Kupffer hoạt động quá mức, làm phóng thích ra các chất gây viêm như Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β… làm tổn thương tế bào gan và hủy hại gan. Đây là căn nguyên gây các bệnh về gan nguy hiểm như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan, ung thư gan…
 
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, người trưởng thành chỉ nên dùng mỗi ngày khoảng 270ml bia hoặc 125ml rượu vang hoặc 25ml rượu mạnh. Nếu dùng quá mức này được coi là lạm dụng và gây ra nhiều tác hại nguy hiểm cho gan và các bộ phận khác của cơ thể.

2. Thuốc điều trị bệnh
Nhiều người có thói quen lạm dụng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm… điều này vô tình tự hủy hoại lá gan nhanh hơn. Cụ thể, hầu hết các loại thuốc đều được phân hủy trong gan sau khi được chuyển hóa bởi hệ tiêu hóa. Do đó, nếu sử dụng thuốc không đúng cách, quá liều, dùng sai thuốc hoặc kết hợp với các loại thuốc khác có thể đầu độc gan, dễ gây viêm gan, suy gan. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào để tránh làm hại gan.


 
Chia sẻ bài viết

Tin liên quan

Hệ thống đang xử lý
Thông tin liên hệ của quý khách đã được gửi đến cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ nhanh chóng tiếp nhận và phản hồi thông tin cho quý khách trong thời gian thích hợp nhất. Đóng