Thực dưỡng không chỉ là một phương pháp ăn uống, mà là một hành trình hướng tới sự hài hòa và cân bằng trong cuộc sống. Trọng tâm của phương pháp này nằm ở 7 nguyên tắc cơ bản, được coi là nền tảng vững chắc giúp con người đạt đến trạng thái sức khỏe tối ưu và sự an yên trong tâm hồn. Vậy 7 nguyên tắc đó là gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này của CLB100 nhé.

Nguyên tắc số 1: Thân thổ bất nhị

Theo kinh nghiệm từ xa xưa, việc hòa hợp với thời khí và môi trường sống mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể trong việc duy trì trạng thái cân bằng. Đất sản sinh ra cây cỏ; động vật tiêu thụ cây cỏ để tạo ra máu, tế bào, mô và các cơ quan nội tạng. Con người cũng như mọi loài động vật là sự chuyển hóa từ đất mà thành.
Trong tác phẩm của “con người, cái không biết”, tác giả Alexis Carel có viết: “Con người được tạo thành hoàn toàn từ cát bụi của thế gian. Bởi lý do này, mọi hoạt động thể chất và tinh thần của họ đều chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi điều kiện địa lý của miền đất nơi sinh sống, bởi tính chất tự nhiên của các động vật và cây cỏ được sử dụng àm thực phẩm”.
Là loài động vật tự do nhất, con người có khả năng thích nghi với bất kỳ điều kiện khí hậu nào nếu duy trì ổn định các yếu tố cơ bản như nhiệt độ, nước, mức độ đường và muối khoáng. Và con người trở nên khỏe mạnh và cường tráng khi tiêu thụ thực phẩm từ môi trường sống xung quanh mình, những thực phẩm nuôi trồng tại địa phương chính là lựa chọn tốt nhất để duy trì sức khỏe tốt nhất.
Ví dụ như trong vùng nhiệt đới (dương) thường sản sinh rất nhiều loại trái cây (âm), rau củ cũng phát triển rất tốt và khi con người dùng những loại thực phẩm này sẽ dễ âm hóa và sẽ thích nghi được với môi trường dương nơi đang sống. Ngược lại trong những vùng Hàn đới (âm), rau củ không nhiều, trái cây không sum xuê thì thích hợp cho con người cần dương hóa nhiều hơn.

Nguyên tắc số 2: Tính tiết kiệm

Mỗi con người chỉ cần cung cấp một lượng thực phẩm vừa đủ mỗi ngày để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng mà không gây dư thừa, dẫn đến bệnh tật. Ăn quá nhiều không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn dẫn đến sự lãng phí thực phẩm quý giá. Vì vậy, mỗi bữa ăn nên được cân nhắc kỹ lưỡng về khẩu phần, lấy vừa đủ lượng thức ăn và ăn hết phần đã lấy. Việc ít lãng phí thực phẩm  không chỉ có lợi cho cá nhân mà còn tích trữ nhiều thực phẩm cho người khác sử dụng hơn.
Để tiết kiệm nguồn dinh dưỡng trong thực phẩm, chúng ta cần chú trọng sử dụng thực phẩm toàn phần. Sử dụng toàn bộ các thành phần của thực phẩm giúp cơ thể tận dụng tối đa dinh dưỡng có trong đó, tránh thiếu hụt và mất cân bằng dinh dưỡng trong quá trình trao đổi chất. Ngược lại, nếu chỉ sử dụng một phần nhỏ của thực phẩm có thể dẫn đến sự lãng phí các dưỡng chất quan trọng. Vì thế hãy tiết kiệm tối đa những thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày bằng cách ăn vừa đủ và ăn toàn phần thực phẩm nếu có thể.
Ví dụ, khi ăn cá nếu chỉ ăn thịt bạn sẽ bổ sung nhiều protein và mỡ làm máu trở nên axit. Ngược lại, nếu sử dụng cả đuôi, xương và thịt cá, bạn sẽ cung cấp thêm các khoáng chất như canxi, magiê và i-ốt giúp trung hòa axit và duy trì quân bình trong cơ thể.
Tương tự, với các loại rau củ như cà rốt, ngưu báng và củ cải trắng, ăn cả vỏ giúp tận dụng tối đa các dưỡng chất có trong chúng. Thực phẩm toàn phần như ngũ cốc nguyên cám, rau, củ quả, và đường mía, mật ong chưa tinh chế đều có lợi cho sức khỏe hơn so với thực phẩm đã qua chế biến (đường tinh luyện, thực phẩm chứa hóa chất tổng hợp).

Nguyên tắc số 3: Nguyên lý âm dương

Nguyên lý âm dương là một trong bảy nguyên tắc cơ bản của thực dưỡng, đóng vai trò như chiếc la bàn định hướng giúp chúng ta tìm thấy vị trí của mình trong vũ trụ rộng lớn và đạt được sức khỏe tốt hơn. Đối với nguyên tắc này cho phép con người nhận biết và đánh giá từng loại thực phẩm mà ta đang ăn. Khi biết cách kết hợp âm dương một cách khéo léo trong bữa ăn, không chỉ giúp chúng ta ăn ngon miệng mà còn mang lại sự khỏe mạnh và hạnh phúc.
Hiện nay, hầu hết mọi người đều mất cân bằng và lệch về âm (một số ít lệch về dương), khiến cơ thể trở nên suy yếu và dễ mắc bệnh. Do đó, chúng ta cần ăn theo chế độ thực dưỡng, áp dụng nguyên lý âm dương để điều chỉnh cơ thể, giúp dương hóa hoặc âm hóa tùy theo thể trạng.
Sử dụng các thực phẩm dương sẽ làm ấm cơ thể, tăng sức lực giúp con người sống kỷ luật và tươi trẻ. Tuy nhiên, nếu dùng quá nhiều thực phẩm dương như thịt đỏ, trứng và nhiều muối, con người có thể trở nên cứng nhắc, ích kỷ và cực đoan, dẫn đến các vấn đề sức khỏe như mất ngủ, đau khớp, bệnh tim mạch và khuynh hướng bạo lực.
Ngược lại, thực phẩm âm mang lại cảm giác yên bình, thanh thản, nuôi dưỡng tính kiên nhẫn và thông cảm. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều thực phẩm âm như mật ong, đường cát, hóa chất, thuốc men, và ma túy có thể làm suy yếu chức năng cơ thể và gây ra các vấn đề tâm thần như sợ hãi, ý chí yếu đuối, trầm cảm và khuynh hướng tự tử.
Khi đạt được sự cân bằng âm dương, con người sẽ trở nên ôn hòa, khiêm tốn và khoan dung với người khác (trạng thái âm bên ngoài), nhưng rất nghiêm khắc và kỷ luật với bản thân (trạng thái dương bên trong), dẫn đến thể chất và tinh thần luôn ở trạng thái ổn định.

Nguyên tắc số 4: Nghệ thuật sống

Thực dưỡng là việc tích lũy những kiến thức mang đến sự hiểu biết sâu rộng về vũ trụ. Dưới một khía cạnh khác, phương pháp này được xem là một nghệ thuật sống mang đến sức khỏe và hạnh phúc cho con người. Chúng dựa trên nguyên tắc rằng không có quy luật nào là tuyệt đối và bất biến; mọi thứ đều thay đổi và biến đổi không ngừng, điều mà chúng ta gọi là sự vô thường.
Phương pháp thực dưỡng đem lại niềm vui, tiếng cười, hạnh phúc và sức khỏe, đồng thời truyền cảm hứng cho chúng ta. Điều cốt lõi của phương pháp này là ý thức rằng chúng ta là chủ nhân thực sự của chính mình, không phải vi khuẩn, bác sĩ, nhà khoa học, nhà triết học hay bất kỳ ai khác. Chúng ta là người tự quyết định và kiểm soát cuộc sống của mình.
Quan trọng hơn hết là chúng ta cẩn nhận thức rằng việc có thể thưởng thức mọi loại thực phẩm mà không làm tổn hại đến sức khỏe. Chúng ta là người điều khiển cuộc sống của mình, không bị ràng buộc vào một chế độ ăn kiêng do người khác áp đặt. Việc tự chủ trong lựa chọn thực phẩm và lối sống giúp chúng ta sống một cuộc đời trọn vẹn, lành mạnh và hạnh phúc thực sự thuộc về chính mình.                                

Nguyên tắc số 5: Lòng biết ơn

Nguyên tắc thứ 5 cũng là nguyên tắc quan trọng nhất của thực dưỡng, đó là lòng biết ơn (tri ân). Tại sao vậy? Bởi vì đó là nguồn gốc của sự tự do và hạnh phúc.
Khi có lòng biết ơn, chúng ta sẽ dung hòa giữa những gì cho đi và nhận lại. Điều này giúp chúng ta ngừng phàn nàn về những thiếu thốn và hài lòng với những gì mình có. Lòng biết ơn cho phép chúng ta nhận ra rằng tạo hóa đã ban tặng cho chúng ta nhiều điều thiết yếu như không khí, nước, ánh sáng và thức ăn. Đồng thời giúp ta cảm nhận được sự khoan dung vô bờ bến của mẹ ta, người sinh ra ta, cho ta sự sống và niềm vui.
Phương pháp thực dưỡng dạy chúng ta biết ơn tất cả mọi thứ, bắt đầu từ những hạt gạo, bát cháo hay một mẩu bánh mì. Tiếp đến, dạy cho ta biết ơn cả những nỗi đau, bệnh tật và sự hận thù. Nếu không biết tri ân cuộc sống của mình, chúng ta sẽ đánh mất tất cả. Lòng biết ơn giúp chúng ta sống trọn vẹn và tận hưởng những phước lành mà cuộc sống mang lại, từ đó đạt được trạng thái tâm hồn bình an và hạnh phúc thực sự.
“Toàn bộ động, thực vật đã mang lại cho chúng ta hàng ngàn lần cái mà chúng đã nhận được. Một hạt thóc gieo vào lòng đất, trái đất đã trả lại hàng ngàn hạt… Một số loài cá đã cho hàng tỷ trứng. Đó là quy luật tự nhiên của sinh học. Cha mẹ đã cho bạn cuộc sống - hãy chăm sóc họ với tình thương vô hạn…”

Nguyên tắc số 6: Niềm tin

Tế bào máu của con người được thay đổi hoàn toàn mới với chu kỳ 3 tháng 1 lần. Trong ba tháng đầu, hầu hết những người thực hành phương pháp thực dưỡng đều thấy những chuyển biến rõ rệt của sức khỏe. Tuy nhiên, từ tháng thứ 4 trở đi cho đến 1 năm, một số người có thể trải qua giai đoạn sức khỏe suy giảm. 
Nguyên nhân là do sự thích ứng của mỗi người hoàn toàn khác nhau. Những người có cơ thể yếu kém trong việc thích ứng, cơ thể kháng lại sự thay đổi của tế bào khiến tình trạng sức khỏe suy yếu tạm thời.
Trong tình trạng sức khỏe yếu đuối, nhiều người dễ hoài nghi về độ hiệu quả của phương pháp thực dưỡng. Họ dễ bị nản chí và bỏ cuộc giữa chừng trước khi thấy được kết quả mong muốn. Vì vậy, hãy tạo cho mình một sự kiên nhẫn và niềm tin vào quá trình chuyển đổi của cơ thể thì mới giúp ta vượt qua khó khăn khi áp dụng thực dưỡng. Lúc này bạn mới thấy được điều kỳ diệu thật sự.
“ Vì thiên nhiên đã chuẩn bị đầy đủ cho ta các món ăn thực dưỡng phù hợp với cơ thể con người, chúng ta có thể đạt được sức khỏe bằng cách nhận biết và sử dụng chúng. Phương pháp thực dưỡng chính là sự vật chất hóa các trật tự trong tự nhiên trong cách ăn và uống của chúng ta. Nếu chúng ta sống với sự nhận thức về trật tự này, ta sẽ có sức khỏe tốt. Nếu không, bệnh tật nhất định sẽ theo ta. Điều này thật giản dị, rõ ràng và thực tế. Đó là chân lý.”

Nguyên tắc số 7: Đạo sống vui

Trên hành trình sống, hãy luôn biết cách tận hưởng và trân trọng mọi điều xảy ra xung quanh ta. Khi chúng ta thấu hiểu được chân lý của tự nhiên, chúng ta sẽ không còn gì phải lo lắng cả. Như lời dạy của thiền sư Lâm Tế: Chỉ cần một cú đánh, tôi quên đi tất cả mọi hiểu biết của mình! Không cần bất cứ kỷ luật nào nữa, thay vào đó hãy hành động như tôi muốn, tôi luôn muốn biểu hiện Đạo.
Hay trong lời dạy của Paramahansa Yogananda: Đừng coi kinh nghiệm của cuộc đời là hệ trọng, bởi lẽ trong thực tại chúng chẳng là gì mà chỉ là kinh nghiệm trong mơ thôi. Hãy đóng trọn vai trò của mình trong cuộc sống nhưng đừng bao giờ quên rằng đó chỉ là một vai diễn mà thôi.
Tất cả những gì chúng ta trải qua chỉ là một trò chơi đừng đặt nặng mọi thứ quá mức mà hãy để chúng diễn ra theo cách tự nhiên nhất. Và bạn chỉ đứng đấy theo dõi như là một người quan sát, không đánh giá bất kỳ điều gì. Hãy xem những điều đã và đang trải qua như những trải nghiệm tuyệt vời. Chính cách sống này mới là Đạo sống vui.
Khi hiểu rõ và áp dụng 7 nguyên tắc của thực dưỡng, bạn sẽ có được sức khỏe cũng như có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống. Những nguyên tắc này là chìa khóa giúp bạn mở ra cánh cửa đến với thế giới không còn bệnh tật, có một cuộc sống an lành và hạnh phúc. Hãy khám phá và áp dụng những nguyên tắc này ngay để nhận được những lợi ích trên nhé. 
Xem thêm:
=> Hướng dẫn cách ăn thực dưỡng Ohsawa phù hợp với mọi người
=> Ăn chay thực dưỡng - Ăn chay đúng cách, đủ chất khỏe mạnh
=> Nguyên lý âm dương trong phương pháp thực dưỡng Ohsawa