Muối là một trong những thành phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống hàng ngày của con người. Nó không chỉ là gia vị giúp món ăn thêm đậm đà mà còn là một khoáng chất thiết yếu đối với cơ thể. Tuy nhiên, việc tiêu thụ muối phải được kiểm soát hợp lý, vì trong khi muối có tác dụng quan trọng đối với cơ thể, việc nạp quá nhiều hay quá ít cũng có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về tác dụng và tác hại của việc nạp muối vào cơ thể, từ đó đưa ra những lời khuyên hợp lý cho việc sử dụng muối trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Vai trò của muối trong cơ thể

Muối hay còn gọi là natri clorua (NaCl), là một khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Dưới đây là một số tác dụng quan trọng của muối đối với sức khỏe con người.

Duy trì cân bằng nước và điện giải

Muối là yếu tố chính giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể. Natri có tác dụng điều chỉnh áp suất thẩm thấu của các tế bào, giúp cơ thể không bị mất nước quá mức hoặc giữ nước dư thừa. Điều này giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động ổn định và hiệu quả. Khi có đủ lượng muối, các tế bào có thể duy trì hoạt động bình thường, hỗ trợ sự vận hành của các chức năng sinh lý như co cơ, dẫn truyền tín hiệu thần kinh.

Hỗ trợ chức năng thần kinh

Natri là một thành phần quan trọng trong việc truyền dẫn các xung điện trong hệ thống thần kinh. Khi muối được hấp thụ vào cơ thể, natri giúp duy trì sự cân bằng giữa các ion trong cơ thể, từ đó giúp các tế bào thần kinh truyền tín hiệu chính xác và hiệu quả. Một nghiên cứu từ Đại học Harvard chỉ ra rằng thiếu hụt muối có thể làm giảm khả năng dẫn truyền xung động thần kinh, dẫn đến mệt mỏi và giảm khả năng tập trung.

Thúc đẩy chức năng cơ bắp

Muối cũng rất quan trọng đối với chức năng của cơ bắp. Natri giúp các cơ bắp co lại và giãn ra một cách có hiệu quả. Khi cơ thể thiếu muối, khả năng co cơ sẽ bị suy giảm, gây tình trạng chuột rút hoặc mỏi cơ. Chính vì vậy, các vận động viên thường được khuyến cáo bổ sung một lượng muối hợp lý trong chế độ ăn uống để duy trì sức bền và tránh tình trạng mất sức khi luyện tập cường độ cao.

Điều hòa huyết áp

Một trong những chức năng quan trọng nhất của natri trong cơ thể là điều hòa huyết áp. Muối giúp duy trì sự cân bằng của nước trong các mạch máu, giúp huyết áp không bị thấp hay cao quá mức. Tuy nhiên, khi lượng muối nạp vào cơ thể vượt quá mức cho phép, nó có thể gây áp lực lên các mạch máu và làm tăng huyết áp, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Tác hại của việc tiêu thụ muối quá nhiều

Mặc dù muối là khoáng chất cần thiết nhưng nếu  tiêu thụ quá nhiều muối có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dưới đây là những tác hại tiêu cực khi cơ thể nhận quá nhiều muối.

Tăng huyết áp 

Một trong những tác hại lớn nhất của việc tiêu thụ quá nhiều muối là làm tăng huyết áp. Khi nạp quá nhiều natri vào cơ thể, nó sẽ giữ lại nước trong cơ thể, gây tăng thể tích máu, làm tăng áp lực lên các thành mạch. Tình trạng này kéo dài sẽ gây ra tăng huyết áp, một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy tim.
Nghiên cứu của Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) đã chỉ ra rằng việc giảm lượng muối tiêu thụ có thể giúp giảm huyết áp, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Một nghiên cứu trên 600 người đã cho thấy rằng việc giảm 1.500mg natri mỗi ngày có thể giảm huyết áp trung bình khoảng 3-5 mmHg.

Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Ngoài việc gây tăng huyết áp, tiêu thụ muối quá mức cũng có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch khác. Natri dư thừa có thể gây xơ vữa động mạch, khiến các động mạch trở nên cứng và hẹp lại, từ đó làm giảm lưu lượng máu và gây khó khăn trong việc cung cấp oxy cho các cơ quan quan trọng, đặc biệt là tim. Theo một nghiên cứu từ Viện Tim mạch Quốc gia Mỹ (NIH), việc giảm lượng muối có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh tim mạch và các biến chứng liên quan.

Tăng nguy cơ bệnh thận

Khi cơ thể tiêu thụ quá nhiều muối, thận phải làm việc cật lực để lọc và bài tiết natri dư thừa. Điều này có thể dẫn đến tổn thương thận theo thời gian. Một nghiên cứu từ Đại học Columbia cho thấy rằng tiêu thụ quá nhiều muối có thể gây tổn thương cấu trúc thận, làm suy giảm chức năng thận và có thể dẫn đến bệnh thận mãn tính. Bên cạnh đó, việc tăng huyết áp cũng làm tăng gánh nặng cho thận, làm tăng nguy cơ suy thận.

Ảnh hưởng tiêu cực đến xương

Mặc dù muối không phải là yếu tố chính ảnh hưởng đến sức khỏe xương, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều muối có thể dẫn đến mất canxi trong cơ thể, từ đó làm suy yếu xương. Khi cơ thể thải ra nhiều natri, thận cũng sẽ thải ra lượng canxi dư thừa qua nước tiểu, khiến mật độ xương giảm. Nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ quá nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ loãng xương, đặc biệt là ở phụ nữ sau mãn kinh.

Tác hại khi nạp không đủ muối

Mặc dù nhiều người thường lo ngại về việc tiêu thụ quá nhiều muối, nhưng việc thiếu muối cũng gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Hạ natri máu (Hyponatremia)

Thiếu hụt muối có thể gây ra tình trạng hạ natri máu (hyponatremia), một bệnh lý xảy ra khi nồng độ natri trong máu quá thấp. Điều này có thể gây ra mệt mỏi, buồn nôn, co giật và thậm chí là suy kiệt nếu không được điều trị kịp thời. Hyponatremia thường xảy ra khi cơ thể mất quá nhiều muối mà không được bổ sung đủ, ví dụ như trong các tình huống mất nước quá mức hoặc khi cơ thể phải chịu căng thẳng quá mức.

Rối loạn chức năng thần kinh

Natri đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động bình thường của hệ thần kinh. Khi thiếu muối, khả năng dẫn truyền xung điện giữa các tế bào thần kinh bị suy giảm, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, rối loạn tinh thần và khó khăn trong việc tập trung. Điều này có thể làm giảm khả năng hoạt động của não bộ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Suy giảm khả năng co cơ

Thiếu natri cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ bắp. Nếu cơ thể không có đủ muối, các cơ sẽ gặp khó khăn trong việc co lại và giãn ra, dẫn đến tình trạng chuột rút hoặc yếu cơ. Việc thiếu hụt muối có thể đặc biệt nguy hiểm đối với những người tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao hoặc lao động nặng nhọc, vì họ cần một lượng muối nhất định để duy trì sức bền và tránh mất sức.

Lời khuyên về việc sử dụng muối

Muối là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống, nhưng như mọi thứ khác, sự cân bằng là chìa khóa. Để duy trì sức khỏe, bạn cần chú ý đến lượng muối mà cơ thể bạn nhận được mỗi ngày. Các chuyên gia khuyến cáo rằng mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ tối đa 5g muối mỗi ngày, tương đương với khoảng 1 thìa cà phê muối. Tuy nhiên, thực phẩm chế biến sẵn thường chứa lượng muối cao, vì vậy bạn nên hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn và tự nấu ăn để kiểm soát lượng muối.

Bên cạnh đó, hãy ưu tiên sử dụng các loại muối không tinh chế như muối biển hoặc muối hồng Himalaya, vì chúng cung cấp thêm nhiều khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Điều quan trọng là cần biết lắng nghe cơ thể và điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho hợp lý, tránh thừa hay thiếu muối.
Muối có vai trò quan trọng trong việc duy trì các chức năng sinh lý cơ bản của cơ thể, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều hoặc quá ít đều có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe. Chính vì vậy, việc hiểu rõ và kiểm soát lượng muối trong chế độ ăn uống là vô cùng quan trọng. Hãy luôn chú ý đến lượng muối nạp vào cơ thể mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe bền vững và tránh được những rủi ro sức khỏe không đáng có.
Xem thêm:
=> Tập thói quen tránh xa trước những thức ăn cám dỗ
=> Điều gì sẽ xảy ra khi ban bỏ ăn đường trong 30 ngày?
=> Muối biển và muối tinh chế khác nhau chỗ nào?