Vắc xin là một trong những thành tựu lớn nhất của y học hiện đại, góp phần kiểm soát và đẩy lùi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên toàn cầu. Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng việc tiêm vắc xin có thể mang lại tác hại vì độ hiệu quả lâu dài và tác động tiềm ẩn của vắc xin đối với cơ thể. Vậy, tiêm phòng vắc xin thực sự là tốt hay xấu? Hãy cùng tìm hiểu ngay câu trả lời theo thông tin dưới đây.

Vắc xin là gì? Nguyên lý hoạt động 

Vắc-xin (Vaccine) là một chế phẩm sinh học được phát triển để phòng bệnh truyền nhiễm bằng cách kích thích hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt mầm bệnh. Trong vắc xin chứa các thành phần như vi khuẩn hoặc virus đã được làm yếu hoặc bất hoạt, hoặc chỉ chứa các protein đặc hiệu từ mầm bệnh.
Khi tiêm vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận diện các thành phần này là kẻ lạ và tạo ra kháng thể để tiêu diệt chúng. Sau đó, cơ thể ghi nhớ mầm bệnh, giúp phản ứng nhanh và hiệu quả hơn nếu cơ thể tiếp xúc mầm bệnh thực sự trong tương lai.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vắc xin đã giúp ngăn chặn khoảng 3 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu. Tại Việt Nam, Chương trình tiêm chủng quốc gia đầu tiên được khởi xướng vào năm 1981 dưới sự quản lý của Bộ Y tế, với sự hỗ trợ của WHO và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF). Chương trình đặt mục tiêu tiêm miễn phí cho trẻ em dưới 1 tuổi, nhằm bảo vệ trẻ khỏi 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có nguy cơ tử vong cao. Đây là nền tảng giúp giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em, nâng cao chất lượng cuộc sống và tăng cường sức khỏe cộng đồng.

Mức độ an toàn khi tiêm phòng Vắc xin

Tất cả các loại vắc xin đều trải qua quy trình thử nghiệm nghiêm ngặt để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả trước khi được cấp phép sử dụng. Quá trình này có thể kéo dài nhiều năm, trong đó các nghiên cứu lâm sàng và kiểm tra chất lượng đều được thực hiện cẩn thận trước khi được chấp thuận. Bạn có thể độc thêm các thành phần Vắc-xin của đại học Oxford.
Khi vắc xin được phê duyệt và sử dụng tại Anh, Cơ quan Quản lý Thuốc và Sản phẩm Chăm sóc Sức khỏe (MHRA) cũng sẽ theo dõi bất kỳ tác dụng phụ hiếm gặp nào. Ngoài ra, hiệu quả của vắc xin cũng được theo dõi liên tục. Mọi công dân có thể báo cáo các tác dụng phụ nghi ngờ thông qua Chương trình Thẻ Vàng (Yellow Card), của MHRA, giúp đảm bảo sự an toàn và hiệu quả của vắc xin trong cộng đồng.

Lợi ích của việc tiêm phòng Vắc xin

Kiểm soát và loại trừ bệnh tật

Vắc xin là công cụ hiệu quả nhất trong việc kiểm soát và loại trừ nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Nhờ các chương trình tiêm chủng toàn cầu, các bệnh như đậu mùa và bại liệt đã gần như biến mất hoàn toàn.
Ngoài ra, vắc xin còn giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, giảm tỷ lệ tử vong do các bệnh như cúm, viêm gan B, hay viêm màng não. Việc tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn hạn chế sự lây lan, giúp xã hội trở nên an toàn hơn. 
Nhờ chương trình tiêm vắc xin bại liệt, số ca mắc trên toàn cầu đã giảm hơn 99% kể từ năm 1988, chỉ còn dưới 200 ca mỗi năm. Hay theo thống kê của WHO, vắc xin sởi đã cứu sống hơn 23 triệu người trong giai đoạn 2000-2018.

Bảo vệ sức khỏe cộng đồng (Hiệu ứng miễn dịch cộng đồng)

Khi tỷ lệ tiêm vắc xin trong cộng đồng đạt mức đủ cao, hiệu ứng miễn dịch cộng đồng sẽ được kích hoạt, làm giảm đáng kể sự lây lan của bệnh tật. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người không thể tiêm vắc xin như trẻ sơ sinh, người già, hoặc những người mắc bệnh lý mãn tính.
Bảo vệ sức khỏe cộng đồng không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn là cách chúng ta xây dựng một xã hội khỏe mạnh, nơi mọi người, đặc biệt là nhóm dễ bị tổn thương, đều được bảo vệ khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Giảm gánh nặng y tế

Tiêm vắc xin giúp giảm tỷ lệ nhập viện và tử vong, đồng thời tiết kiệm chi phí điều trị các bệnh truyền nhiễm. Những chương trình tiêm phòng không chỉ ngăn chặn bùng phát dịch bệnh mà còn giảm tải áp lực lên hệ thống y tế, đặc biệt trong các đợt dịch lớn. 
Các quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao thường duy trì được hệ thống y tế ổn định hơn, tránh tình trạng quá tải và giảm thiểu nguy cơ khủng hoảng y tế. Điều này không chỉ mang lại lợi ích về mặt sức khỏe mà còn góp phần ổn định kinh tế xã hội.

Có phải Vắc-xin là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh?

Câu trả lời phụ thuộc vào cách tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ.

• Quan điểm y học hiện đại: Vắc xin là giải pháp nhanh chóng và hiệu quả để đối phó với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trong bối cảnh bùng phát dịch, vắc xin có thể cứu sống hàng triệu người.
• Quan điểm thực dưỡng: Một cơ thể khỏe mạnh có thể tự phòng bệnh thông qua lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, và giảm căng thẳng. Tuy nhiên, cần thừa nhận rằng đối với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bạch hầu, lao, hoặc viêm gan, vắc xin là phương án phòng bệnh hiệu quả hơn.

Thay vì đặt câu hỏi vắc xin tốt hay xấu, chúng ta nên cân nhắc cách kết hợp cả hai quan điểm. Đối với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, vắc xin vẫn là lựa chọn ưu tiên. Tuy nhiên để có một sức khỏe lâu dài chúng ta cần phải có một lối sống lành mạnh, thực hiện chế độ ăn cân bằng giàu dinh dưỡng để tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên. Từ đó thì việc phòng bệnh mới đạt hiệu quả cao, sống khỏe và hạnh phúc hơn.
Vắc xin là một phát minh y học mang tính cách mạng, đã cứu sống hàng triệu người trên toàn thế giới. Tuy nhiên, không có phương pháp nào là hoàn hảo. Điều quan trọng nhất là bạn cần hiểu rõ cơ thể mình, cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ, đồng thời tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế.
Hãy nhớ rằng sức khỏe không chỉ dựa vào một biện pháp duy nhất. Duy trì một chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh và sự hiểu biết đúng đắn về các phương pháp phòng bệnh sẽ là vắc xin tự nhiên tốt nhất cho mỗi chúng ta.
Xem thêm:
=> Top 7 địa điểm khám sức khỏe tổng quát uy tín tại TP.HCM
=> Mọi bệnh tật được đẩy lùi nếu áp dụng thực dưỡng đúng cách (có video)
=> Phòng bệnh hơn chữa bệnh - Nguyên tắc vàng cho một cuộc sống khỏe mạnh