“Con người chỉ sử dụng 10% bộ não” – câu nói quen thuộc này đã ăn sâu vào nhận thức của nhiều người trong suốt hàng thập kỷ qua. Nó thường được dùng để gợi ý rằng chúng ta có tiềm năng to lớn chưa khai phá. Nhưng khoa học hiện đại nói gì? Liệu 90% còn lại của bộ não thực sự đang bị lãng phí?

Hoạt động não bộ: Không hề “ngủ quên” như bạn tưởng

Nhiều người tin vào quan điểm cho rằng con người chỉ sử dụng 10% bộ não, nhưng thực tế cả khi nghỉ ngơi hoặc ngủ, phần lớn bộ não vẫn hoạt động.  
Các nghiên cứu bằng kỹ thuật chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) đã chứng minh: khi bạn nghỉ ngơi, ngủ, hay chỉ ngồi yên, nhiều vùng của não vẫn hoạt động không ngừng để duy trì các chức năng sống như:

• Điều hòa nhịp tim, huyết áp, nhịp thở
• Xử lý cảm xúc, giấc mơ, trí nhớ
• Suy nghĩ tiềm thức và giải quyết vấn đề

Bộ não, cơ quan phức tạp nhất của con người, cấu tạo từ ba vùng chính: đại não, tiểu não và thân não (cuống não). Các khu vực của não vừa hoạt động độc lập, vừa phối hợp với nhau để thực hiện nhiệm vụ. Do đó, tùy vào nhiệm vụ, lượng não được sử dụng sẽ thay đổi. Có thể không phải mọi khu vực luôn được kích hoạt vào mọi thời điểm, nhưng không đồng nghĩa một số bộ phận trở nên thừa thãi, IFL Science hôm 29/5 đưa tin.
Các nhà khoa học như Barry Gordon và John Henley khẳng định: Con người sử dụng gần như toàn bộ não bộ trong suốt 24h mỗi ngày, kể cả khi nghỉ ngơi hay ngủ. Dù một phần não bị tổn thương, các vùng khác có thể bù đắp, giúp cơ thể vẫn duy trì hoạt động bình thường nhờ khả năng linh hoạt của não bộ.

Não hoạt động 100% công suất không?

Trước đây, nhiều người tin rằng con người chỉ sử dụng 10% não bộ, nhưng điều này điều này đã bị bác bỏ nhờ kỹ thuật chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRi). Kết quả cho thấy, ngay cả khi thực hiện các nhiệm vụ đơn giản, phần lớn não bộ vẫn hoạt động.
Quan niệm 10% cũng không đúng nếu áp dụng cho số lượng tế bào thần linh, vì các tế bào không hoạt động sẽ nhanh chóng bị loại bỏ. Theo nhà thần kinh học amy Reichelt, con số 10% là vô nghĩa, bởi não chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể nhưng lại tiêu hao đến 20% năng lượng - không có lý do gì để cơ thể lãng phí tài nguyên cho phần não không dùng đến. 

Tế bào não có tái tạo lại được không?

Con người chỉ sử dụng 10% tiềm năng của bộ não. Chỉ là qua thời gian câu nói bị lược bỏ đi mất chữ tiềm năng. Trong vài thập kỷ gần đây chứng kiến rất nhiều thành tựu liên quan đến khoa học thần kinh và các nhận thức về não bộ cũng thay đổi rất nhiều. 
Đơn cử như những quan điểm như “não bộ không có khả năng tái tạo”, “càng về già não bộ càng bị lão hoá” đều được chứng minh là sai.
Não bộ rất linh hoạt trong việc tái cấu trúc bản thân để hoạt động hiệu quả hơn. Và giống như cơ bắp, não bộ càng được luyện thì càng phát triển và “cơ bắp” hơn, nhưng nếu bỏ không sử dụng thì cũng sẽ suy tàn và “teo” lại giống như cơ bắp vậy. 

Não bộ là cơ quan tốn năng lượng bật nhất

Dù chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể, não tiêu tốn ~ 20% tổng năng lượng. Nếu ta chỉ dùng 10% não, thì 90% còn lại sẽ là “tài nguyên lãng phí” - điều này không có lợi cho tiến hoá.
Mỗi vùng não có chức năng cụ thể:
Vùng vận động, cảm giác, trí nhớ, ngôn ngữ, cảm xúc,... đều được sử dụng trong các hoạt động hàng ngày. Kể cả khi bạn “ngồi không” não vẫn hoạt động liên tục (suy nghĩ, điều hoà cơ thể…)
Bạn không bị giới hạn bởi 10%. Vấn đề chỉ là: bạn có đang rèn luyện não bộ mỗi ngày, hay để nó “teo” dần đi? Đừng bỏ lỡ video KNYT #161 để hiểu rõ cách hoạt động của não bộ và học cách phát triển công cụ mạnh mẽ nhất mà bạn đang sở hữu đó chính là bộ não của chính mình.