Hệ tiêu hóa

Bệnh trĩ

Ngày đăng:08/03/2023
Nguồn tin: clb100.com
Cập nhật128
0
Bệnh trĩ, hay còn gọi là bệnh lòi dom theo dân gian, là bệnh được tạo thành do dãn quá mức các đám rối tĩnh mạch trĩ (hay sự phình tĩnh mạch) ở mô xung quanh hậu môn.

- Có hai loại trĩ là trĩ nội và trĩ ngoại.

+ Trĩ nội chịu lực nén bên trong nên có chiều hướng xung huyết, chảy máu và đôi khi bị sa
+ Trĩ ngoại có thể có huyết khối phát triển rất đau.

- Bệnh trĩ rất phổ biến, đứng hàng đầu trong các bệnh lý vùng hậu môn đến nhập viện. Bệnh nhân mắc bệnh trĩ thường đi khám và điều trị rất muộn sau nhiều năm, vì bệnh tuy có ảnh hưởng tới cuộc sống nhưng không nặng nề nên bệnh nhân thường bỏ qua và vì bệnh ở vùng kín đáo nên bệnh nhân thường ngại ngùng, nhất là phụ nữ.

1. Nguyên nhân

- Tất cả các yếu tố gây ra tăng áp lực ổ bụng (táo bón, kiết lỵ, rối loạn tiêu hóa, ăn quá nhiều tiêu ớt chua cay, rượu bia làm dẫn mạch máu, ngồi xổm quá lâu, mặc quần áo chặt bó sát cơ thể, chửa đẻ...) đều có thể là nguyên nhân gây bệnh trĩ.

- Khi áp lực ổ bụng tăng, máu trong động mạch bom xuống hậu môn với áp lực lớn trong khi máu tại tĩnh mạch có áp lực thấp dẫn đến tình trạng không thoát máu đi được nữa gây dặn tính mạch và lâu ngày hình thành búi trĩ.

2. Triệu chứng

Có nhiều nhưng tập trung vào 3 nhóm chính sau:

Chảy máu

+ Thể hiện ở nhiều hình thức, nhiều mức độ, không phụ thuộc vào giai đoạn bệnh mới hay cũ, nặng hay nhẹ.

+ Cụ thể: dính máu theo giấy lau, dính theo phân, nhỏ giọt, thành tia... Nhưng không có nghĩa là thành tia thì nặng hơn nhỏ giọt, bởi vì nặng hay nhẹ còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nữa.

Cảm giác đau

+ Cũng thể hiện bằng rất nhiều mức độ, hình thức.
+ Cụ thể: rát, đau tức, buốt... xảy ra khi đang đại tiện, xong thì hết hoặc không hết mà còn kéo dài 1 lúc lâu, có khi mấy tiếng sau.
+ Cũng như chảy máu, không phải cứ đau kéo dài là bệnh nặng.

Cho nên coi thường triệu chứng đau rát.

Trĩ sa

+ Tương tự 2 nhóm triệu chứng trên, sa lồi búi trĩ xảy ra rất nhiều kiểu
+ Cụ thể: Đại tiện thấy không thoải mái như trước, xong hết vướng ngay. Có khi chùi thấy kệnh vưởng tại hậu môn, hoặc nữa phải day ăn mới hết... hoặc phải ra sức đẩy, lựa thế mới nhét được trĩ trở vào...

Các triệu chứng khác

+ Ngoài 3 nhóm triệu chứng chủ yếu kể trên, đôi khi người bệnh trĩ còn cảm thấy ngứa ngáy, ẩm ướt hậu môn, đau bụng giảm

3. Cách phòng bệnh

- Uống nhiều nước giúp phần mềm và dễ đại tiện.

- Ăn nhiều rau cải, trái cây sẽ giúp phân mềm, khối phân tăng thêm nhờ thế bệnh nhân bớt phải rặn và gián tiếp tránh được bệnh trĩ.

- Bệnh nhân cần vận động để tránh tăng áp lực trong tĩnh mạch nhất là sau khi ngồi hoặc đứng lâu. Vận động cũng giúp tránh táo bón và giảm trọng lượng nếu bệnh nhân béo phì.

Để phòng ngừa trĩ, cần ngăn chặn các yếu tố thuận lợi phát sinh bệnh trĩ:
- Tập thói quen đi đại tiện đều đặn hằng ngày.
- Đại tiện ngay khi có cảm giác muốn đại tiện.
- Điều chỉnh thói quen ăn uống: Tránh các chất kích thích như: cà phê, rượu, trà, các thức ăn nhiều gia vị như ớt, tiêu.... Điều trị các bệnh mạn tính hiện có như viêm phế quản, dân phế quản, bệnh lỵ....
- Ăn thực phẩm nhiều chất xơ. Ăn nhiều hoa quả, rau và ngũ cốc. Điều này sẽ làm phân mềm hơn và đại tiện dễ hơn, giúp giảm chèn ép có thể gây trĩ.
- Uống nhiều nước.
- Tập luyện. Tập luyện làm giảm lực ép lên tĩnh mạch, có thể xuất hiện khi đứng hoặc ngồi lâu và giúp ngăn ngừa táo bón. Tập luyện cũng có thể giúp giảm lượng cần thừa. Nên tập thể dục và chơi các môn thể thao nhẹ như bơi lội, đi bộ...
+ Tránh đứng hoặc ngồi lâu.
+ Không nên căng thẳng Căng thẳng và nín thở khi đại tiến làm tăng lực ép lên tỉnh mạch ở đầu cuối trực tràng.

Đặc biệt bệnh nhân bị bệnh trĩ, hay bệnh nhân hay bị táo bón (táo bón là nguyên nhân chính dẫn tới bệnh trĩ) nên dùng sản phẩm có bổ sung chất xơ innulin (loại chất xơ hòa tan) được chiết xuất từ thiên nhiên và dùng men tiêu hóa sống.

Tự chăm sóc

Bệnh nhân có thể tạm thời giảm đau nhẹ, sưng và viêm ở phần lớn các đợt trĩ bằng các cách tự chăm sóc dưới đây: 

- Bôi kem điều trị trĩ không cần đơn hoặc viên đạn chứa hydrocortison, hoặc dùng băng ép chửa cây phỉ hoặc thuốc tế tại chỗ.

- Giữ vùng hậu môn luôn sạch. Tốt nhất là hằng ngày rửa hoặc tắm nhẹ nhàng để làm sạch da quanh hậu môn bằng nước ấm. Xà bông là không cần thiết và có thể làm cho bệnh nặng hơn.

 - Ngâm trong ( nước ấm vài lần mỗi ngày)

- Chườm đá hoặc đắp gạc lạnh lên hậu môn trong 10 phút tới 4 lần/ngày.

- Nếu trĩ bị sa xuống, đẩy nhẹ nhàng búi trĩ vào trong ống hậu môn.

- Dùng khăn ẩm hoặc giấy vệ sinh ướt sau khi đại tiện thay cho giấy vệ sinh khô

Những cách tự chăm sóc này có thể làm giảm triệu chứng, nhưng chúng không làm cho búi trĩ mất đi. Hãy đi khám bệnh nếu không thấy giảm bệnh trong vài ngày.

Về chế độ ăn uống

Cổ nhân có câu bệnh tòng nhập khẩu (bệnh theo miệng mà vào), điều đó rất đúng đối với bệnh trĩ. Bởi vậy, để dự phòng căn bệnh này cần hết sức chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống.
Trước hết, phải điều độ và đúng giờ giấc, không ăn quá no và cũng không để quá đói. Điều này giúp cho hệ thống tiêu hóa hoạt động được bình thường, đúng quy luật và có hiệu quả, đặc biệt đối với người già.

Thứ hai, thức ăn cần đảm bảo đủ về lượng, tốt về chất nhưng phải tươi, trọng dụng các thực phẩm có tính nhu nhuận nhưng ôn ấm như vừng, đậu đen, đậu tương, mộc nhĩ... Mỗi tuần nên ăn một vài bữa cơm gạo lứt với muối vừng. Điều này giúp cho người già phòng chống hữu hiệu chứng táo bón, một trong những nguyên nhân gây bệnh trĩ. Cuối cùng phải hết sức giữ gìn vệ sinh ăn uống đặc biệt là vào mùa hè để phòng tránh các bệnh lý dễ tạo điều kiển phát sinh bệnh trĩ như kiết lỵ, viêm ruột do nấm hoặc do vi khuẩn rối loạn tiêu hóa. Không nên ăn quá nhiều các thức ăn cay nóng như ớt, hạt tiêu, rượu mạnh.. dễ gây táo bón hoặc các thức ăn tính quá lạnh như cua, ốc, thịt trâu, dưa hấu... dễ gây đi lỏng.

Nên ăn

- Chất xơ có tác dụng làm cho phân được liên kết với nhau, làm mềm phân, xốp phân đồng thời là nơi mà các vi sinh vật có lợi (men tiêu hóa sống) làm tổ và sinh sống.

- Men tiêu hóa sống: Là các chủng vi sinh vật có lợi cộng sinh tại ruột non. Trong quá trình cộng sinh tại ruột non sẽ sản sinh ra các Enzim giúp cho thức ăn được tiêu hóa, đồng thời nó cạnh tranh môi trường sống của vi sinh vật có hại, giúp cơ thể chống lại và đào thải các vi sinh vật có hại, làm cho hệ tiêu hóa được khỏe mạnh.

Về chế độ sinh hoạt

Hết sức tránh đứng lâu, ngồi lâu, không nên ngồi xỏm vì có thể ảnh hưởng đến sự tuần hoàn máu ở khoang xương chậu làm cho ứ máu tại các tĩnh mạch trĩ. Nên dùng hố xí bệt, tăng cường hoạt động thể lực, đặc biệt là vận động cơ bắp. Tùy theo sở thích của mỗi người mà lựa chọn 1 hay 2 môn thể thao yêu thích, kiên trì tập luyện trong 1 thời gian dài. Bơi lội là một trong những môn thể theo rất hữu ích cho việc phòng ngừa bệnh trĩ, ngoài ra chạy chậm và đi bộ đều có tác dụng phòng ngừa ở các mức độ khác nhau. Nên tập thói quen đi đại tiện đúng giờ, tốt nhất mỗi ngày lên đi 1 bàn. Hạn chế sinh hoạt tình dục khi có các biểu hiện bệnh trĩ. Hết sức chú ý vì sinh tăng sinh môn, nhất là sau khi đại tiện. Mỗi ngày nên ngắm nước ấm vùng hậu môn chủng 15-20 phút. Không hút thuốc lá và uống rượu.

4. Điều trị bệnh theo Tây y.

- Chữa Nội khoa: Dùng các thuốc bảo vệ mạch máu, giảm đau, chống viêm, cải thiện hoạt động của đường ruột, giải quyết các nguyên nhân gây tăng áp lực ổ bụng

+ Vệ sinh tại chỗ tốt bằng phương pháp ngâm nước ấm 2-3 lần/ngày, mỗi lần 15 phút.
+ Thuốc uống: gồm các thuốc có tác nhân trợ tĩnh mạch, dẫn xuất từ flavonoid. Cơ chế tác động của các thuốc này là làm gia tăng trương lực tĩnh mạch, bảo vệ vi tuần hoàn, giảm phù nề nhờ tác động kháng viêm tại chỗ, chống nhiễm trùng và chống tắc mạch.

- Nếu bệnh trĩ chỉ gây khó chịu nhẹ, bác sĩ có thể cho dùng kem, mỡ hoặc thuốc chống viêm tại chỗ chứa hydrocortison. Liệu pháp tại chỗ này, kết hợp với tắm nước ấm hằng ngày, có thể làm giảm triệu chứng.

- Thuốc tại chỗ: gồm các loại thuốc mỡ (pommade) chứa các tác nhân kháng viêm làm vô cảm tại chỗ và trợ tĩnh mạch.

- Điều trị chuyên khoa: Cùng với cách chữa Nội khoa và dùng thuốc uống như trên nhưng làm thêm cá thủ thuật đặc hiệu của chuyên khoa Hậu môn- Trực tràng: nạp đạn trĩ, tiêm gây xơ chai búi trĩ, ngâm rửa hậu môn bằng thuốc, bôi thuốc cho rụng trĩ,…

- Phẫu thuật: Khi các biện pháp kể trên không hiệu quả hoặc hiệu quả kém mới đặt ra vấn đề phẫu thuật bệnh trĩ. Tuy nhiên sau phẫu thuật cần chú ý phục hồi chức năng hậu môn và điều trị ngăn chặn tái phát.

+ Chích xơ: là phương pháp để thực hiện, đơn giản, nhanh chóng và an toàn. Mục đích chính của chích xơ là giảm lưu lượng máu đến búi trĩ, tạo sẹo xơ dính vào lớp cơ dưới lớp niêm mạc giúp giảm triệu chứng chảy máu. Chích xơ được chỉ định trong trĩ độ 1 và trĩ độ 2.

- Thất trí bằng vòng cao su: Thất trí bằng vòng cao su được chi định điều trị trĩ nội độ 1 và 2, một số bác sỹ áp dụng cho cả trí nội độ 3 nhưng kết quả giới hạn.

- Quang đông hồng ngoại: Quang đông hồng ngoại được chỉ định với trĩ nội độ 1 và độ 2. Phương pháp này có ưu điểm là không đau, an toàn, cầm máu rất hiệu quả nhưng có nhược điểm là máy khá đắt và thường phải làm thủ thuật nhiều lần.

- Đông lạnh: Thủ thuật này làm lạnh mô tổn thương ngừng tuần hoàn và phá hủy mô búi trĩ.

- Dòng điện: Dùng dòng điện làm co búi trĩ trong thủ thuật tương tự như quang đông hồng ngoại.

5. Điều trị bệnh bằng thảo dược theo kinh nghiệm dân gian

- Dùng nước sôi pha 60ml mật ong với 30ml dầu vừng uống thường xuyên vào mỗi buổi sáng

- Dùng 1000g củ cải trắng, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước cốt hòa thêm 1 chút mật ong, uống khi đói bụng.

- Lấy 10 củ mã thầy, bóc vỏ, rửa sạch, thái vụn rồi đem nấu. với 200g rau muống, dùng làm canh ăn.

- Dùng 500g khoai lang, rửa sạch rồi cho vào nồi cho thêm đường trắng, chia ăn vài lần trong ngày.

- Mỗi ngày dùng 2 quả chuối tiêu, bóc bỏ vỏ, cho thêm đường rồi đem hầm cách thủy, ăn trong ngày. 

- Tang thầm (quả dâu chín) 30g đem nấu với 100g gạo thành cháo, chia ăn vài lần trong ngày. 

- Ngân nhĩ (mộc nhĩ trắng) 50g, mã thầy 100g đường trắng vừa đủ, tất cả đem nấu nhừ, chia ăn vài lần trong ngày. 

- Hoa hòe 12g, hoa cúc 12g hai thứ đem hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày...

Có thể dùng từng đợt viên hoàn Bổ trung ích khi thang do các cơ sở dược phẩm trong nước sản xuất, mỗi ngày uống từ 15-20g, chia 2 lần sáng và chiều. Bài thuốc này được Công ty Cổ phần Dược phẩm Traphaco sản xuất dưới dạng viên hoàn cứng, có tên là Sitar.

Với biện pháp không dùng thuốc

- Tập khí công: Đứng thẳng, khớp gối duỗi thẳng, đặt hai bàn tay ôm lấy khớp gối, đồng thời nhíu hậu môn co lên, giữ càng lâu càng tốt, mỗi ngày tập 2 lần. Hoặc Có thể nằm, ngồi hoặc đứng, dùng ý niệm để co thót hậu môn hoặc thả lỏng hậu môn. Khi hít vào thì có thót hậu môn, khi thở ra thì thả lỏng hậu môn, mỗi ngày tập 2 lần, mỗi lần khoảng 20 lần (chu kỳ). Hoặc toàn thân thảo lỏng, tưởng tượng có một khối khí nhỏ ở giữa bụng, đẩy khối khi này quanh rốn 36 vòng theo kim đồng hồ, rồi nhập vào đan điền. Làm liên tục 3 lần như vậy, chú ý giữ ý niệm ở đan điền khoảng 3 phút, thời gian mỗi lần tập khoảng 15 phút, mỗi ngày tập 2 lần.

- Day bấm huyệt: Hằng ngày day bấm huyệt Túc tam lý và Đại trường du, mỗi huyệt chừng 30 phút. Vị trí huyệt; vuốt tay từ cá chân lên trên, khi vướng vào đâu thì đó là lỗi củ trước xương chầy, từ đây đo ngang ra ngoài chừng 1 khoát ngón tay trỏ, khi châm có cảm giác tê tức lan xuống bàn chân, đó là huyệt Túc tam lý, vòng tay ôm ngang thắt lưng, huyệt Đại trường du ở ngang mào chậu, cách đường trục giữa cơ thể chừng 1,5 thốn.

Xin mời các anh chị xem video bên dưới để hiểu rõ hơn!

Chia sẻ bài viết

Tin liên quan

Hệ thống đang xử lý
Thông tin liên hệ của quý khách đã được gửi đến cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ nhanh chóng tiếp nhận và phản hồi thông tin cho quý khách trong thời gian thích hợp nhất. Đóng