Thiền định dưỡng tâm

Hiểu hơn về thiền dành cho người mới bắt đầu

Ngày đăng:07/11/2022
Nguồn tin: clb100
Cập nhật1397
0
(Thiền là gì?) – Thiền ngày nay đã không còn là một khái niệm xa lạ đối với nhiều người. Bước ra ngoài khuôn khổ của sự tu hành, thiền giờ đây được đông đảo mọi người đón nhận và thực tập như một phương pháp để giải tỏa căng thẳng, tìm lại sự an ổn trong tâm hồn.
Bạn đang thắc mắc không biết thiền là gì? Và đâu là những lợi ích của thiền? Vậy hôm nay, hãy cùng clb100 tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Thiền là gì?
Từ trước đến nay, khi nhắc đến thiền, nhiều người thường nghĩ ngay đến một phương pháp tu tập của Phật giáo. Tuy nhiên, thực tế là thiền đã có trước cả khi Phật Thích Ca Mâu Ni ra đời. Thiền có nguồn gốc từ triết học Ấn Độ cổ đại, nó không chỉ xuất hiện trong Phật giáo mà còn có trong nhiều tôn giáo khác như Kitô giáo, Đạo giáo, Jaina giáo...
Có rất nhiều cách định nghĩa khác nhau về thiền, ví dụ như trong Phật giáo, thiền dùng để chỉ những pháp thực hành nhằm rèn luyện tâm. Trong yoga, thiền là một trạng thái tinh khiết và tập trung cao độ khi tâm trí xuôi chảy không gì ngăn trở, hoàn toàn đắm mình trong ý nghĩ về ý thức vũ trụ. Chính vì vậy nên trong yoga, thiền còn được gọi là Dhyana có nghĩa là dòng chảy của tâm trí.
Hoặc theo từ điển Cambridge, thiền định là hướng sự chú ý của mình vào một điều duy nhất và được dùng như một hành động tôn giáo hoặc một phương tiện để giúp lấy lại sự bình tĩnh và làm thư giãn cơ thể. Một định nghĩa khác lại cho rằng, thiền định là bất cứ hành động nào nhằm giữ sự chú ý một cách thoải mái vào giây phút hiện tại. Khi tâm an tịnh và chú ý vào giây phút hiện tại thì ta sẽ không còn có các phản ứng đối với các sự việc quá khứ hoặc tương lai, mà các sự việc trong quá khứ và tương lai là hai nguyên nhân chính đưa đến căng thẳng thần kinh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta.
Nhìn chung, dù được diễn đạt rất khác nhau nhưng về bản chất, các định nghĩa về thiền đều cho thấy đây là phương pháp rèn luyện khả năng tập trung của con người, từ đó giúp con người trở nên bình tĩnh và lắng dịu để cảm nhận được sự bình an sâu thẳm.
Trong kinh điển Phật giáo Nguyên Thuỷ, thiền - tiếng Pali là Bhavana, dùng để chỉ những pháp thực hành nhằm rèn luyện tâm. Có hai loại hình thức để thực hành thiền là Thiền định (samatha bhavana) và Thiền tuệ (vipassana bhavana). Trong đó, thiền định (samatha bhavana) là phương pháp phổ thông nhất, thường được thực hiện bằng cách tập trung vào hơi thở hoặc một đối tượng cụ thể nào đó để làm dịu tâm trí, phát triển sự chú tâm và tĩnh lặng. Thông thường, khi nhắc đến thiền một cách chung chung thì tức là chúng ta đang nhắc đến thiền định.

Các phương pháp thực hành thiền
Nhắc đến thiền, người ta sẽ nghĩ đến việc ngồi thiền. Tuy nhiên, việc thực tập thiền còn bao gồm nhiều hoạt động khác như thiền hành (thực tập thiền khi đi bộ), nằm thiền (thực tập thiền ở tư thế nằm ngửa)…
Mỗi phương pháp thiền đều có cách thức thực hành chung là giữ cho tâm trí tập trung hoàn toàn vào việc mình đang làm. Bởi các suy nghĩ, vọng tưởng là thứ luôn tự động phát sinh trong đầu chúng ta. Khó có ai có thể dễ dàng chấm dứt mọi vọng tưởng để dồn toàn tâm, toàn trí cho một công việc. Vừa nhặt rau có thể bạn vừa nhớ tới chuyện ở cơ quan hay ở trên lớp. Khi đang lái xe máy, bạn lại nghĩ tới việc trưa nay ăn ở đâu, món gì, định rủ ai đi, bla bla…
Chính điều này luôn làm bạn mất tập trung, trí nhớ giảm sút. Những căng thẳng, vướng mắc trong cuộc sống, nhất là sự khó khăn trong việc kiểm soát tâm trạng, cảm xúc cũng chủ yếu xuất phát từ vọng tưởng mà ra. Về già thì dễ quên quên nhớ nhớ, lẩm cẩm, thiếu sáng suốt. Đó là lí do mà ta luôn phải thực tập thiền để trở về sống trọn vẹn với hiện tại theo đúng nghĩa của nó.


Lợi ích mà thiền mang lại
Một ví dụ để bạn có thể thấy được tác dụng của việc ngồi thiền đó là, chẳng hạn, bạn hay tin bác sĩ phát hiện ra trong cơ thể mình có một khối u. Chắc hẳn bạn sẽ có không ít mối lo lắng phát sinh. Khi đó bạn tìm đến thiền. Thực tập ngồi thiền thường xuyên, bạn sẽ cảm thấy mối lo sợ của mình về bệnh tật tiêu tan dần. Bạn đón nhận mọi thứ đến với mình một cách bình tĩnh và nhẹ nhàng. Thậm chí, bạn vẫn giữ được tinh thần lạc quan, chuẩn bị cho tất cả những điều tồi tệ nhất có thể xảy ra. Từ sự lạc quan đó, chắc hẳn, sự phát hiện khối u sẽ chậm lại, cơ thể bạn sẽ tự nhiên sản sinh ra sức đề kháng chống chọi lại với bệnh tật. Bạn cũng sẽ cảm thấy mình có nhiều sức mạnh hơn là khi cứ bất an, sợ hãi, tự hủy hoại mình bằng những điều tiêu cực về một tương lai đen tối dang chờ đón bạn.
Trong cuộc sống, chúng ta hải đối mặt với những điều khó khăn, bất như ý. Chỉ có một tâm hồn bình an mới tạo ra sức mạnh vô hình từ ngay bên trong mình để ta vượt qua và chiến thắng những khó khăn đó. Đó chính là lợi ích mà thiền mang lại.

Cách ngồi thiền cho người mới bắt đầu
Ngồi thiền được coi là một cách thức tập thiền cơ bản, phổ biến và hiệu quả nhất. Những người mới tiếp xúc với thiền thì nên thực hành phương pháp này đầu tiên. Hiểu một cách đơn giản, ngồi thiền là việc ta ngồi và giữ cho tâm trí thật vắng lặng, kiểm soát, không để vọng tưởng phát sinh và không chạy theo vọng tưởng. Khi bạn kiểm soát được vọng tưởng của mình, tự nhiên tâm sẽ an ổn, tĩnh lặng.
Để bắt đầu, bạn cần có sự chuẩn bị về không gian, thời gian và một số thứ khác để giúp buổi thiền đạt hiệu quả hơn.
Tiếp theo, bạn lựa chọn tư thế ngồi. Tư thế cơ bản là xếp bằng (khoanh chân) và giữ cho lưng thẳng. Tuy nhiên tư thế ngồi hiệu quả hơn cả là bán già và kết già. Các bạn cũng nên lựa chọn một trong hai tư thế ngồi này, tùy vào khả năng của mình, để làm tư thế chính khi ngồi thiền. Vấn đề này được chia sẽ chi tiết hơn qua bài viết: 3 giai đoạn tập thiền đúng cách để giúp tâm an định
Sau đó bạn nhắm mắt lại và cố gắng kiểm soát tâm trí -  việc kiểm soát tâm trí là điều vô cùng khó. Cách ngồi thiền là rất đơn giản, nhưng ngồi làm sao để dạt hiệu quả, giúp ta tìm được sự bình an trong tâm hồn thì không dễ tí nào. Sau một thời gian thực tập nghiêm túc, thường xuyên và quyết liệt, sẽ đến lúc bạn có thể cảm nhận được điều tuyệt vời mà thiền mang lại.

Nguồn: huonganhyoga.vn
Chia sẻ bài viết

Tin liên quan

Hệ thống đang xử lý
Thông tin liên hệ của quý khách đã được gửi đến cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ nhanh chóng tiếp nhận và phản hồi thông tin cho quý khách trong thời gian thích hợp nhất. Đóng